Phá án chốn mù mây

Khi những đọn bấc đầu mùa đã phủ xuống miền sơn cước cái lạnh cắt da, còn gì thú bằng bát rượu nồng bên bếp lửa rực đỏ, tay đưa vào miệng tảng thịt rừng, tai dỏng nghe chuyện nghề bạn kể. 

"Án miền rừng khác dưới xuôi nhiều lắm, cách điều tra cũng khác xa, chỉ có "máu nghề" thì ở đâu cũng giống nhau thôi" - Thiếu tá Quách Minh Điệp - Trưởng Công an huyện nói với tôi như vậy. Câu chuyện các anh đã dẫn tôi theo vào bóng đêm đại ngàn, với bao bí ẩn, rùng rợn trên hành trình truy xét thủ phạm.

1. Sau cái ôm thật chặt ở sân cơ quan, Trung tá Lý Hoàng Cung (Phó trưởng Công an huyện Mù Cang Chải) vồn vã mời chúng tôi đi kiếm cái gì cho ấm bụng, bởi rét đã lùa về khắp thung lũng. Đêm núi xuống thật nhanh, gió đưa mây bồng bềnh len vào mâm rượu nhỏ. 

Bạn cũ chuyện xưa nổ như rang. Với người miền xuôi thì rẻo cao luôn gây lạ lẫm, tò mò thích thú. Chuyện án từ cũng vậy. Do những đặc điểm tự nhiên, dân cư, văn hóa, kinh tế - xã hội đặc thù vùng cao, mà các đồng đội xứ này phá án cũng khác nhiều dưới xuôi.

Trung tá Cung giới thiệu: "Mù Cang Chải nằm cách thủ phủ của tỉnh Yên Bái chừng 180km theo QL32. Cư dân Mù Cang Chải có tới hơn 90% là đồng bào Mông, thường ở những sườn núi cao từ 800 đến 1.700m. Đây là huyện vùng cao đặc biệt khó khăn của tỉnh, trình độ dân trí thấp, còn nhiều tàn dư, hủ tục lạc hậu, ảnh hưởng đến công tác bảo đảm ANTT.

Mấy năm qua vẫn xảy ra những giết người do mê tín dị đoan, anh em hình sự phải rất vất vả mới tìm ra thủ phạm. Gần đây, tội phạm ở dưới xuôi cũng đã lần tìm lên đây, lợi dụng sơ hở hay thiếu hiểu biết của bà con để gây án. Có những vụ chôn giấu ma túy để vu vạ cho nhau cũng đã xảy ra, nhưng lực lượng CSHS Công an huyện phối hợp với các đơn vị chức năng của tỉnh đã điều tra khám phá thành công, trả lại yên ổn cho núi rừng nơi đây".

Thiếu tá Phạm Anh Tuấn - Đội phó Đội CSHS Công an huyện Mù Cang Chải đang đấu tranh với đối tượng.

2. Ở chốn mây mù này, từ bao đời có chuyện khi ghét nhau, người ta thường "thả ma". Người già kể, nhà nào bị "thả ma" sẽ lụn bại, sẽ đau yếu quặt quẹo, trâu bò trong chuồng lăn đùng ra chết. Trên đỉnh núi cao, mối lo lắng, sợ hãi vì bị "thả ma" cứ đeo đẳng, lẩn quất ngày đêm trong tâm tưởng người dân. 

Mỗi khi thêm hoạn nạn, nỗi lo sẽ biến thành hận thù không cách gì hóa giải với người bị nghi có năng lực "thả ma", và rồi những tiếng súng rửa hận đã nổ. Người Mông vốn có nghề chế tác súng kíp. Súng gắn liền với đời sống săn bắn muông thú, nương rẫy của họ, biến họ thành những tay thiện xạ.

Thiếu tá Quách Minh Điệp kể, nạn nhân trong những vụ án giết người xảy ra gần đây, đều bị hạ bởi những phát đạn súng kíp chính xác. Anh nhớ lại: "Vụ thầy mo Vàng Xú Rùa ở bản Lả Khắt, xã Nậm Khắt, Mù Cang Chải bị bắn hạ ngày 5-9-2015 vừa rồi, là một vụ án khó điều tra.

Lực lượng phá án (gồm Phòng PC45 và Công an huyện Mù Cang Chải-PV) đã rất vất vả khi đánh giá đường đạn để xác định vị trí hung thủ đứng bắn và truy tìm công cụ gây án. Khoảng 19 giờ 30 hôm đó, ông Rùa đang ăn cơm cùng với vợ trong nhà thì 1 phát súng kíp vang lên, ông Rùa đổ gục xuống trong vũng máu.

Khi đến hiện trường để tổ chức khám nghiệm, chúng tôi đã nghĩ ngay đến động cơ giết người của hung thủ có thể là do mâu thuẫn thù tức trong nội bộ làng bản, không loại trừ nguyên nhân nhận thức lạc hậu, mê tín dị đoan. Sở dĩ đặt ra giả thuyết này, vì cũng tại Mù Cang Chải cách đây mấy năm (vào đêm giao thừa năm 2013) đã xảy ra vụ Hà Văn Phương dùng súng kíp bắn chết chị Lò Thị Chêm ở bản Lìm Thái, xã Cao Phạ, vì nghi bị nạn nhân "thả ma".

Truy theo hướng này, các quan hệ, mâu thuẫn và hoạt động hiện hành của bị hại được dựng lên. Quả nhiên có thông tin ông Rùa hành nghề cúng bái và được coi là có khả năng "thả ma" để làm hại người khác. Như vậy, nghi can rất có thể là người đang gặp hoạn nạn, ốm đau. Chúng tôi liền đi sâu nắm tình hình trong bản Lả Khắt và thấy nổi lên hộ Vàng A Sinh (là chú họ của ông Rùa). Mấy năm qua, dòng họ Vàng nơi đây có một số đàn ông chết bất thường.

Ông Vàng Xi Sở (bố đẻ của Sinh) cũng đang bị ốm "thập tử nhất sinh", nghe đâu gia đình đã sang tận Sơn La xem bói thì được cho biết là bị một kẻ gần nhà "thả ma" làm hại. Từ ngày 2-9 đến 5-9, gia đình Sinh lại tổ chức cúng ma cho ông Sở nhưng bệnh tình không thuyên giảm. Sau vụ án, Sinh có một số biểu hiện đáng ngờ, chúng tôi liền triển khai các biện pháp tác động tâm lý để y bộc lộ rõ hơn.

Lúc này, kết quả khám nghiệm tử thi đã làm rộ lên nhiều phán đoán khác nhau về cự ly bắn của hung thủ. Có ý kiến đánh giá nạn nhân bị bắn ở khoảng cách gần, vì các lỗ đạn rất chụm. Nhưng có người lại cho rằng hung thủ có thể đứng từ xa bắn vào nhà, nếu y sử dụng loại súng kíp nòng dài.

Đường quanh co lên Mù Cang Chải.

Để chứng minh giả thuyết này, lực lượng phá án đã bắn thực nghiệm bằng nhiều mẫu súng có độ dài của nòng khác nhau. Kết quả thu được đã giúp chúng tôi rất nhiều trong việc nhận định về diễn biến vụ án, vị trí đứng bắn của hung thủ và truy nguyên những người sở hữu những khẩu súng có khả năng gây ra thương tích tương ứng trên người nạn nhân.

Một lần nữa, Vàng A Sinh thỏa mãn điều kiện này, nhưng qua công tác trinh sát, phát hiện khẩu súng của Sinh thường dùng đã biến mất. Sau khi củng cố tài liệu, ngày 19-9 Ban chuyên án quyết định "bốc" Sinh lên để đấu tranh. Sau một ngày loanh quanh chối tội, cuối cùng Sinh đã phải khai nhận về hành vi giết hại ông Rùa bằng khẩu súng kíp nòng dài của mình, vì cho rằng ông Rùa đã "thả ma" khiến gia đình, dòng họ y liên tiếp gặp tai họa".

3. Với người dân rẻo cao, cuộc sống còn muôn vàn gian khó, thì con trâu là cả một gia tài. Thời gian qua đã có những ổ nhóm "đạo chích" miền xuôi lên đây "làm ăn". Chúng lợi dụng tập quán chăn thả gia súc của bà con để "dắt" đi của họ khối gia sản đó. Hiểu thấu nỗi đau của dân, lực lượng CSHS Công an huyện Mù Cang Chải đã phối hợp với các đơn vị bạn mở chuyên án liên tỉnh để "tìm trâu" về trả cho bà con.

Thiếu tá Phạm Anh Tuấn - Đội phó Đội CSHS kể với tôi: "Đêm 30-4-2015 tại bản Pú Nhu, xã La Pán Tẩn (cách thị trấn huyện lỵ chừng 25km) xảy ra một vụ trộm cắp trâu của dân. Qua khám nghiệm hiện trường, chúng tôi phát hiện có những vết bánh xe ôtô còn in hằn trên đất. 

Nhận định bọn trộm đã dùng xe ôtô để chở trâu trộm cắp được, thể hiện sự táo bạo và chuyên nghiệp. Tổ chức rà soát trên tuyến giao thông ra vào hiện trường, người dân cung cấp đã trông thấy một chiếc xe tải biển 19.x. của một bọn chuyên chở trâu dưới xuôi mang lên các xã vùng cao Mù Cang Chải để bán, nhiều đêm thấy chúng ngủ lại dọc đường. 

Vàng A Sinh - kẻ bắn chết thầy mo Vàng Xú Rùa ở bản Lả Khắt, xã Nậm Khắt, Mù Cang Chải ngày 5-9-2015.

Đội CSHS đã tung quân về Phú Thọ để truy xét theo hướng chiếc xe và nhóm buôn trâu. Đến Công an huyện Tân Sơn, được biết đơn vị này đã xác lập 3 chuyên án truy xét thủ phạm gây ra các vụ trộm cắp trâu trên địa bàn. Căn cứ nhiều đặc điểm tương đồng từ các vụ án, 2 đơn vị đánh giá chúng là một nhóm trộm cắp chuyên nghiệp, hoạt động liên tỉnh.

Có tin Công an Thanh Sơn, Tam Nông, Hạ Hòa (Phú Thọ) cũng đang "đau đầu" về các vụ trộm trâu chưa rõ thủ phạm, chúng tôi liền lên kế hoạch phối hợp giữa các đơn vị để truy tìm nhóm này. Bằng nhiều biện pháp nghiệp vụ chuyên sâu, cuối cùng cái tên Trần Văn Giang (ở Phương Thịnh, Tam Nông, Phú Thọ) đã lọt vào "tầm ngắm", vì y thường xuyên có trâu mang đi bán ở khắp các tỉnh phía Tây Bắc và có chiếc xe tải giống như mô tả.

Tổ chức cho một số bị hại bí mật nhận dạng tài sản tại nhà những người đã mua trâu của Giang, họ xác định đó chính là "cơ nghiệp" của mình đã bị đánh cắp. Đi sâu "nghiên cứu" về Giang, chúng tôi phát hiện trong chuồng nhà y luôn nuôi nhốt rất nhiều trâu đợi tìm mối bán. Có 2 kẻ thường "ăn nằm" ở đây là Mạ Văn Mầu (ở xã Chiềng Keng, Văn Bàn, Lào Cai) và Hà Văn Thiện (ở Đan Hà, Hạ Hòa, Phú Thọ).

Rất có thể đây là bộ ba đã gây án tại Mù Cang Chải. Ngày 1-6-2015, có tin cả 3 tên đang "tụ" tại nhà Giang, 6 anh em chúng tôi lập tức lên đường, phối hợp với Công an huyện Tân Sơn và Công an huyện Tam Nông triển khai vây bắt. Kết quả điều tra sau đó đã làm rõ tất cả 9 vụ trộm cắp với 11 con trâu của ổ nhóm này tại các địa phương (trong đó có vụ ở Mù Cang Chải). Điều may mắn là chúng tôi đã thu hồi được toàn bộ tài sản trả lại cho các bị hại". 

4. Ở miền sơn cước này, câu chuyện "ngậm máu phun người" bằng cách nhét ma túy vào xe rồi báo Công an bắt đã ồn ào một dạo. Kẻ vu vạ là Nguyễn Quang Huy vốn là một giám đốc công ty, chuyên nuôi cá hồi, cá tầm tại đèo Khau Phạ. 

Do có mâu thuẫn thù tức trong làm ăn với anh Sầm Văn Thủ (ở bản Có Thái, xã Nậm Có, Mù Cang Chải), Huy đã lập kế cho đàn em "điều" Thủ vào trong rừng, thoát ly xe máy để y bí mật nhét ma túy (5 gam heroin) vào khe bình xăng, rồi mật báo cho Công an đón bắt Thủ.

Sau khi bị bắt quả tang, Thủ vẫn một mực kêu oan. Với tinh thần trách nhiệm, thận trọng trước sinh mạng chính trị của người dân, sau gần 3 tháng kiên trì thực hiện các biện pháp nghiệp vụ, Công an Mù Cang Chải đã vạch trần bộ mặt nham hiểm của Nguyễn Quang Huy và minh oan cho anh Thủ.