|
Họa sĩ Thành Chương: Đây là cơ hội để làm “sạch” thị trường mỹ thuật
Nạn tranh giả tồn tại 30 năm nay rồi, thiệt cho họa sĩ chỉ là nhỏ thôi nhưng nó ảnh hưởng đến cả nền mỹ thuật của đất nước. Từ lúc giá trị của nghệ thuật, của các tác giả tên tuổi được mọi người sưu tầm, gìn giữ, dần dần người ta sợ tranh Việt Nam, các nhà sưu tập không dám mua nữa, hình ảnh mỹ thuật Việt Nam trở nên xấu xí, tồi tệ. Đó là cái giá đắt vô cùng. Chúng tôi muốn làm ra ngô ra khoai chuyện này nhưng rất khó khăn.
Chúng ta đã bỏ qua một cơ hội, khi phát hiện ra tranh giả trong triển lãm “Những bức tranh trở về từ châu Âu”, cả Hội đồng nghệ thuật Quốc gia đứng ra bảo vệ và khẳng định đó là tranh giả. Vụ việc đó, ai cũng nghĩ là may quá, chúng ta đã tìm đến nơi đến chốn rồi, tìm ra đường dây làm tranh giả rồi, không chỉ báo chí trong nước mà cả nước ngoài cũng lên tiếng. Thế nhưng, cơ hội đó trôi qua trong lặng im. Bây giờ là cơ hội thứ 2, liệu chúng ta có làm được gì không?
Họa sĩ Đặng Tiến: Cần dạy cho sinh viên mỹ thuật về đạo đức nghề nghiệp
Cuối những năm 1990, tranh của tôi đã bị một cơ sở bên Gia Lâm chép, họ còn đưa lên tivi quảng cáo về xưởng tranh của mình. Trong triển lãm cá nhân năm 1998, tranh của tôi cũng bị chép.
Vụ việc gần đây nhất là tranh của tôi bị chép và bán trên mạng với giá rẻ giật mình. Tôi nhớ tác phẩm “Trong vườn chuối” của họa sĩ Nguyễn Sáng đang treo tại đại lý tàu biển Việt Nam, thế mà “từ đâu” lại thấy được bày tại một triển lãm.
Việc nhái tranh, làm giả, chép tranh ngày càng phức tạp, tràn lan, công khai. Tranh chép ảnh hưởng đến thị trường mỹ thuật Việt Nam. Đã đến lúc chúng ta cần lên tiếng để bảo vệ sự phát triển mỹ thuật Việt Nam, vì nạn tranh giả ảnh hưởng trầm trọng đến họa sĩ và các nhà sưu tập. Điều tôi muốn nói ở đây là, lực lượng chép tranh chủ yếu là sinh viên mỹ thuật. Vì thế, các trường Mỹ thuật cần dạy cho sinh viên đạo đức nghề nghiệp, họ phải biết xấu hổ khi đi ăn cắp trí tuệ của người khác.
Họa sĩ Phạm An Hải: Cần có những quy định cụ thể về việc chép tranh theo nguyên tắc quốc tế
Tranh của tôi bị làm giả rất nhiều, tôi còn biết đối tượng làm giả tranh của mình nhưng đến nay vẫn chưa nhận được lời xin lỗi chính thức nào. Khá nhiều họa sĩ trẻ chép nhái tranh của tôi, tranh vừa đưa lên facebook họ chép nhái ngay, ký tên của họ, chép khoảng 70-80%. Khi tôi lên tiếng họ nói tranh này do họ vẽ cách đây 5-7 năm về trước.
Đó là thực trạng tồi tệ của nền mỹ thuật Việt Nam. Các nhà sưu tập hoang mang khi đầu tư, sưu tập tranh của họa sĩ. Mong muốn của tôi là anh em họa sĩ thảo luận với nhau đề ra phương hướng giải quyết vấn nạn này. Chúng ta có thể bầu ra ban chức năng cùng với Hội Mỹ thuật bảo vệ quyền lợi của nghệ sĩ, xác lập bản quyền cho tác giả.
Các đơn vị làm tranh phiên bản phải được cấp phép, chứ bây giờ không có quy định nào hết, không ai đứng ra quản lý. Phải có những quy định cụ thể cho việc sao chép theo đúng nguyên tắc quốc tế, không được chép đúng bản gốc, không ký tên tác giả. Đây họ làm bừa, làm giả chứ không phải chép, là lừa đảo. Người sưu tập chịu thiệt hại nhiều vì bỏ số tiền thực mua sản phẩm giả.
Họa sĩ Đào Hải Phong: Công chúng không thiết tha với đồ thật
Câu chuyện tranh của tôi bị chép rất cũ nên tôi không còn xúc cảm gì với nó nữa. Đây là một cơ hội cho nền mỹ thuật Việt Nam có một thị trường trong nước. Cách đây 20 năm, có một số khách nước ngoài làm thức tỉnh hội họa Việt Nam. Lúc ấy đã xuất hiện có tranh nhái theo họa sĩ thành công thời đổi mới. Tôi chứng kiến nhiều chuyện nực cười từ thời đó. Khách nước ngoài rất tinh, xuất hiện nhái lại là họ chán.
Khi chúng ta được thế giới đánh giá, cảm tình, chúng ta đã cho họ những cái tát đau đớn, họ chán và hệ lụy của nó là 5-7 năm gần đây, thị trường mỹ thuật xuống kinh khủng. Họa sĩ khó bán được những tác phẩm do chính mình vẽ ra. Vài ba năm gần đây, có một số nhà sưu tập trong nước sưu tập tranh của họa sĩ Đông Dương và họa sĩ đương đại, nhưng tranh giả làm mọi thứ trở nên lộn xộn.
Tôi đã tiếp xúc với những người treo tranh giả của tôi, thú thật công chúng của ta cũng không tha thiết với đồ thật lắm đâu. Họ chỉ cần thứ na ná, giống cái thật là thỏa mãn rồi, điều đó rất nguy hiểm. Chúng ta quen với đời sống hàng giả rồi. Vì thế, bản thân các họa sĩ cũng bất lực.
Trên thế giới, thị trường chép tranh vẫn tồn tại. Tôi có xem một bức tranh nổi tiếng của Trung Quốc được chép mà không phát hiện ra. Họa sĩ còn sống có thể duyệt những người chép tranh cho mình. Phải là người chép tay nghề siêu hạng và được chế tài cho phép bao nhiêu bản, đây là phiên bản số bao nhiêu, người họa sĩ cũng được hưởng lợi từ sản phẩm bán ra, như chúng ta vẫn mua được những phiên bản “Người đàn bà xa lạ”… Còn chúng ta, không rành mạch được các hiện trạng đó trong xã hội, hỗn độn giữa thật và giả làm cho nền mỹ thuật lụi tàn. Thế hệ sau sẽ nản.
|