Có tiếc nuối nhưng nên dừng đúng lúc
Theo VFC, Trung tâm sẽ sản xuất một chương trình nghệ thuật mới để thay thế vào khung 20h đêm Giao thừa 2020. Như vậy, những câu chuyện liên quan đến “Táo Quân” sau 16 năm sẽ không còn được kể, không còn là sự chờ đợi của đông đảo khán giả mỗi dịp Tết đến Xuân về.
16 năm thăng trầm
Hơn một thập kỷ qua, chương trình “Táo Quân” đêm Giao thừa đã tạo ra được một thói quen chờ đợi háo hức với đông đảo khán giả Việt. Đa số người xem đều bất ngờ khi nhận thông tin chương trình dừng phát sóng.
Bởi nói gì thì nói, đến thời điểm này, phải thừa nhận rằng các chương trình giải trí chưa có chương trình nào tạo ra nhiều cảm xúc như “Táo Quân”, một chương trình hài hước nhưng mang đến cho người thưởng thức nhiều nhận thức, đánh giá sâu sắc về thời cuộc, về đời sống xã hội mỗi một năm qua đi.
Nhìn lại chặng đường 16 năm, “Táo Quân” cũng trải qua không ít thăng trầm. Thời điểm ban đầu mới ra mắt khán giả, “Táo Quân” luôn được khen ngợi. Nhưng những năm gần đây, vào các mùa phát sóng, “Táo Quân” thường vấp phải nhiều ý kiến khen chê trái chiều, có lúc rất gay gắt. Cùng với sự phát triển mạnh mẽ của truyền hình và của mạng xã hội, “Táo Quân” đang phải chịu sự cạnh tranh gay gắt từ các chương trình giải trí khác.
Công chúng được tự do bày tỏ ý kiến trên khắp cõi mạng khiến cho nhà sản xuất “Táo Quân” có lúc phải chịu rất nhiều sức ép, bởi tiếng cười của “Táo Quân” không chỉ giải trí đơn thuần mà nó còn liên quan đến những câu chuyện thời sự xã hội.
 |
| Hình ảnh quen thuộc trong các chương trình Táo Quân đêm giao thừa. |
Khác với giai đoạn đầu phát sóng suôn sẻ và thường nhận được lời khen là chính, những năm gần đây, “Táo Quân” phải chịu nhiều lời chê hơn, thậm chí cả chỉ trích, kiện tụng. Chẳng hạn, năm 2015 được xem là năm gây thất vọng nhất của “Táo Quân” vì các nghệ sĩ đã bỏ qua những vấn đề xã hội nóng hổi, cách làm chung chung không hấp dẫn.
Viện nghiên cứu xã hội, kinh tế và môi trường (iSEE) cùng Trung tâm Tổ chức bảo vệ và thúc đẩy quyền của người LGBT (ICS) từng gửi thư đến Ban biên tập chương trình “Gặp nhau cuối năm” để phản đối chương trình này vì cho rằng “Táo Quân 2018” đã xúc phạm cộng đồng LGBT. Cụ thể, nhân vật Bắc Đẩu trong “Táo Quân 2018” đã bị gọi là “Con chi sống trên trời không phải là nữ cũng chẳng phải nam”, và “bọn phụ nữ một nửa”.
Năm 2019 vừa qua, “Táo Quân” đã phải hứng về vô số gạch đá khi bị nhiều người chê là nhạt, nhàm chán, né tránh các vấn đề xã hội được nhiều người quan tâm. Ngay cả người trong cuộc, từng là cựu biên kịch của chương trình cũng cho rằng kịch bản “Táo Quân” 2019 chán, không có cao trào.
Nghệ sĩ Chí Trung là người từng tham gia rất nhiều chương trình “Táo Quân” cũng không ngại nêu ý kiến: “Có một thực tế tôi thấy 3 năm gần đây, chương trình Táo Quân hơi đuối”. Quanh phát ngôn này, nhiều đồng nghiệp đã lên tiếng cho rằng Chí Trung nói vậy là chưa thỏa đáng. Họ nêu rõ những khó khăn mà người làm “Táo Quân” phải đối mặt.
 |
| Nghệ sĩ Chí Trung cho rằng chất lượng những chương trình Táo Quân gần đây bị đuối, cần có sự thay đổi. |
Tuy nhiên, có những thực tế cũng cần phải nhìn nhận cho rõ, là suốt 15 năm qua “Táo Quân” vẫn giữ nguyên một mô típ kịch bản, hầu như không có những thay đổi làm mới để khán giả thấy hào hứng hơn.
Cảm giác nhàm chán từ kịch bản khiến cho người xem không còn thấy tò mò, dù có thể chất lượng nội dung chương trình chưa hẳn đã đi xuống. Cùng với đó, dàn diễn viên tham gia “Táo Quân” trong nhiều năm chủ yếu vẫn y nguyên như vậy. Loanh quanh vẫn là những gương mặt quen thuộc: Quốc Khánh, Tự Long, Xuân Bắc, Công Lý, Vân Dung, Chí Trung, Minh Vượng.
Vài năm trở lại đây có bổ sung thêm một số gương mặt diễn viên mới, nhưng chỉ là những vai phụ và không gây ấn tượng nhiều cho khán giả. Tất nhiên, nhìn vào đời sống sân khấu có thể thấy, tìm được các diễn viên trẻ đủ tài năng để có thể đảm đương nhiệm vụ thay thế các diễn viên “già dơ” kinh nghiệm như Xuân Bắc, Tự Long, Công Lý không phải dễ. Thế nhưng nếu không đổi món ăn cho công chúng thì chương trình rất khó để hấp dẫn dài lâu, đây là nghịch lý mà nhà sản xuất phải giải quyết.
Tuy nhiên, phải công bằng mà nói, “Táo Quân” vẫn là một chương trình thú vị, được hồi hộp đón đợi mỗi dịp Xuân về Tết đến. Đây là một chương trình có tính chất kinh điển, ăn sâu vào tình cảm của khán giả.
Đạo diễn Khải Hưng, người khởi xướng “Táo Quân” từ những ngày đầu tiên, sau đó nghỉ hưu chuyển giao cho đạo diễn Đỗ Thanh Hải đã có những chia sẻ tiếc nuối: “Tôi nghĩ hoàn toàn có thể làm được một chương trình khác thay thế “Táo Quân”. Nhưng nói thật để vượt qua “Táo Quân” không dễ chút nào. Bởi vì làm được “Táo Quân” phải là tiền của, vật lực, con người, những con số rất khủng khiếp, là công sức lao động rất lớn.
Để có “Táo Quân” phát sóng mỗi Giao thừa, tôi biết Đỗ Thanh Hải và cộng sự thường phải tập đêm hàng tháng trời, kịch bản luôn luôn thay đổi, rồi ba hôm quay mới chắt lọc lấy thành vài tiếng trên sóng. Không dễ làm đâu”.
 |
| Một cảnh trong chương trình Táo Quân 2019, chương trình phát sóng cuối cùng sau 16 năm trở thành món ăn quen thuộc của khán giả VTV. |
Các nghệ sĩ "gia đình nhà Táo" nói gì?
Trước thông tin chương trình “Táo Quân” sẽ chính thức ngừng phát sóng, nhiều nghệ sĩ gắn bó với chương trình đều lên tiếng thể hiện tình cảm cũng như sự tiếc nuối của mình dành cho chương trình.
Nghệ sĩ Xuân Bắc chia sẻ trên trang cá nhân: “Táo Quân không làm nữa thì chúng tôi đã mất đi một cơ hội quan trọng trong một năm để chúng tôi gần gũi với nhau, một cơ hội lớn để ekip chúng tôi bày tỏ quan điểm, nhận thức về những vấn đề đã diễn ra.
Không được làm “Táo Quân” thực sự chúng tôi cảm thấy ở đâu đó ở trong thói quen của mình, hình như chúng tôi chưa hoàn thành xong nhiệm vụ nghệ sĩ của mình vậy. Nếu không có thì chúng tôi không được gặp quý vị vào đêm 30 với những bộ áo của những ông Táo, bà Táo.
Và chúng tôi không được hát, không được diễn, không được kể cho quý vị nghe những câu chuyện. Nói chung là buồn. Nói chung là giá mà có thì tốt hơn. Tuy nhiên không có “Táo Quân” thì vẫn có Tết bình thường. Mấy nghìn năm nay Tết vẫn tồn tại một cách vui vẻ cho mọi người”.
NSND Tự Long tỏ ra bình tĩnh hơn nhưng cũng không giấu được nỗi buồn: “Không có gì là tồn tại mãi mãi. Đối với nhiều người thì “Táo Quân” cũng chỉ là một chương trình nghệ thuật. Nó có đời sống và tuổi thọ cũng như giá trị của nó, nhưng đối với chúng tôi - những người gắn bó với “Táo Quân” thì đó là gia đình và là một phần máu thịt của những người làm Táo. Hỏi có buồn không ư, có điên mới không buồn”.
 |
| Nghệ sĩ Quang Thắng và nghệ sĩ Vân Dung trong chương trình Táo Quân. |
MC Thành Trung chia sẻ với báo chí: “Hội ngộ rồi chia ly, cuộc đời vẫn thế. Thanh xuân của tôi không kéo dài đủ 16 năm với “Táo Quân” nhưng tôi tự hào là một phần nhỏ trong đại gia đình ấy, dù những năm qua tôi tạm xa gia đình nhưng vẫn luôn dõi theo người thân của mình mỗi dịp tết đến xuân về.
Sẽ có nhiều nỗi buồn nhớ trong vài năm tới từ phía khán giả nhưng rồi mọi thứ cũng qua nhanh thôi, như cái cách một số khán giả tung hô chương trình rồi sau đó sẵn sàng quay ngoắt chê bai khi không được hài lòng mà chả nghĩ tới công sức, áp lực, sự hi sinh của những nghệ sĩ. Cái cũ kết thúc, cái mới sẽ tới. Khán giả lại chờ xem và bình luận".
Trong khi đó nghệ sĩ Vân Dung bộc bạch trên tài khoản cá nhân: “Biết là ngày này sẽ đến, nhưng thà cứ âm thầm đến thì mình đỡ đau lòng hơn. 16 năm yêu nhau, ăn ngủ cùng nhau, cãi nhau giận hờn, để rồi bây giờ lại bảo chia tay là như nào? Cuộc sống và hạnh phúc của mình gắn liền với Táo. Chỉ 1 tháng nữa thôi mình sẽ ngẩn ngơ chả biết đi đâu, về đâu bây giờ. Đừng ai hỏi thì chỉ âm thầm đau thôi. Nhiều người hỏi quá làm mình không chịu được. Buồn lắm đi thôi!".
MC Thảo Vân, một người gần như gắn bó trong suốt các mùa “Táo Quân” có chút nghẹn ngào: “Táo Quân là cả những năm tháng thanh xuân, là cả một gia đình, là biết bao yêu thương, buồn vui, gắn bó. Giờ mọi người hỏi cảm thấy thế nào khi “Táo Quân” ngừng phát sóng, cảm thấy thế nào ư, làm sao nói hết được. Là mất mát, là nghẹn ngào, là thương nhớ.
16 năm là khoảng thời gian không ngắn chút nào, đủ để kịp nhìn nhau thanh xuân, nhìn nhau trưởng thành, nhìn nhau tóc bạc theo thời gian. Những yêu thương không cần nói thành lời, chỉ cần nhìn nhau là hiểu. Không thể nói lời tạm biệt, dù phải nói”.
