Hãy là người đọc thông minh trong thời đại công nghệ

Thứ Tư, 22/04/2015, 20:00
Ngày hội đọc sách Việt Nam 21/4 đang đến gần, là dịp để chúng ta nói về câu chuyện văn hóa đọc. Trong kỷ nguyên công nghệ, có thể không phải ngày nào bạn cũng cầm cuốn sách trên tay, nhưng việc đọc thì luôn luôn. Vấn đề là bạn đọc gì để trở thành một người đọc thông minh, hiểu biết và nâng cao được tri thức của mình.

Trước tiên cần hiểu lại về đọc và đọc sách. Việc đọc hôm nay đừng nên chỉ nhăm nhăm gắn với sách. Sách thực ra chỉ là một kênh của việc đọc, dù không ai phủ nhận được rằng đấy là kênh truyền thống nhất, là mỏ quặng quý giá nhất cho tất cả mọi người khi cần tiếp cận với kho tàng tri thức của nhân loại.

Nói như vậy để thấy rằng dù cho số lượng sách bán ra trên thị trường, trong các nhà sách có khiêm tốn thì cũng đừng vội bi quan về việc đọc. Vì có một bộ phận người đọc hôm nay, đặc biệt là giới trẻ, họ đọc sách trên các thiết bị điện tử, trên các thư viện e-book.

Tuy nhiên, trong mênh mông bể sở kiến thức và thông tin ở thế giới công nghệ, những kỹ năng cho việc đọc là quan trọng hơn bao giờ hết. Có bao nhiêu người lang thang trên mạng internet. Họ đọc đủ thứ thượng vàng hạ cám, nếu nói về số chữ, có thể quy ra cả một cuốn sách trong một ngày chứ chả đùa. Thế nhưng có khi số chữ bằng cả một cuốn sách trong một ngày họ đọc qua ấy lại chả giúp được gì trong việc làm người, làm nghề của họ.

Hãy trở thành một người đọc thông minh trong thời đại có quá nhiều sự lựa chọn.

Thậm chí nó còn là những chữ rất độc hại làm hoen ố tâm hồn, làm sai hỏng, lệch lạc về tư tưởng nữa, làm khô cằn cả tình thương yêu, lòng trắc ẩn nữa. Điều này nhiều bạn trẻ tham gia vào mạng xã hội hôm nay đang mắc phải. Họ tiêu tốn phần lớn thời gian trong ngày của mình cho việc đọc, viết, tranh luận vào những việc nhỏ bé, vô bổ, nguy hại. Đơn giản vì họ không có bộ lọc tốt.

Kỹ năng đầu tiên của việc đọc, phải là, tự hỏi xem mình đọc để làm gì. Chỉ có hai dạng kiến thức để bạn đọc thôi: đọc để làm người và đọc để làm nghề. Nghĩa là những kiến thức về thế giới, về đời sống tâm hồn, về văn hóa nghệ thuật giúp bạn có được một thế giới quan rộng lớn để nhận diện và hiểu biết các giá trị cốt lõi của đời sống.

Và một dạng tri thức khác, chính là các tri thức hỗ trợ giúp bạn làm tốt công việc của mình. Đấy là những kiến thức chuyên sâu về một ngành nghề, một lĩnh vực, một công việc nào đó mà bạn tham gia. Vậy, hãy tự hỏi những gì mình đang bỏ thời gian công sức ra để đọc mang lại cho mình lợi ích gì không. Bạn không thể không nuôi một ý nghĩ có vẻ như ích kỷ như vậy trong việc đọc, kể cả đọc trên mạng hay chọn sách trên thị trường sách.

Có nhiều người lấy việc mua sách, đọc sách, hay việc đọc một thứ gì đó giống như hành vi "làm sang cho mình". Có người đọc sách theo kiểu chạy đua phong trào. Nghĩa là cái gì mọi người đang quan tâm thì cũng mua sách về đọc. Ví dụ như một thời ngồi đâu người ta cũng hỏi nhau, đã đọc cuốn "Thế giới phẳng" chưa. Như thể phải đọc cuốn đó rồi thì mới là người đọc thời thượng.

Trong khi người thực sự hiểu được thông điệp của tác giả trong cuốn sách đó thì rất ít. Vì họ đọc thì quáng quàng theo kiểu ăn xổi.  Có khi không phải loại tri thức mình cần, mình thích cũng đọc. Rồi chỉ để tỏ ra mình là người đọc nhiều, cập nhật mọi thông tin, để ngồi đâu đó khoe khoang, chém gió như một người đọc hợp thời. Nhà mỹ học Chu Quang Tiềm, một học giả người Trung Quốc, khi bàn về việc đọc, ông kiến giải rất nhiều ý hay.

Con người ta trong việc đọc đừng lấy số lượng sách làm trọng. Hãy biết chọn những cuốn thực sự có thể làm thay đổi cuộc sống của mình, giúp mình lớn lên, giàu có hơn. Và đọc phải để thấu hiểu, suy ngẫm. Đọc một cuốn sách hay nó phải ngấm vào mình, soi rọi những hiểu biết trong tâm hồn trí tuệ mình. Đọc kỹ càng một cuốn sách, thẩm thấu nó còn tốt hơn là đọc vội đọc vàng 10 cuốn sách mà rút cục chỉ hiểu lơ mơ về nó. Bởi vì những thứ lơ mơ đó không dẫn đến một sự thay đổi hay thức tỉnh nào trong bạn.

Nếu tham gia vào các hoạt động của các ngày hội sách, bạn sẽ có chút lúng túng vì không biết mình chọn gì trong biển sách như vậy. Sách nhiều, tăng cơ hội cho bạn tiếp cận tri thức, nhưng cũng thử thách trí thông minh của bạn. Trên mạng internet thì càng là một sự thách đố hơn.

Bạn sẽ đọc gì trong vô vàn kiến thức và cả rác rưởi mang danh trí thức nữa trong thế giới ảo. Hiện trạng ấy đòi hỏi bạn phải có một bộ lọc tốt, một kỹ năng lựa chọn tốt, một sự hiểu biết mà chắc chắn là những gì bạn đọc trong suốt thời thơ ấu và cả những năm tháng đi học sẽ chỉ lối cho bạn, để bạn trở thành một người đọc thông thái.

Sách, hay công nghệ, bản chất đều là công cụ, là kho chứa kiến thức nhân loại, để bạn đến và khai thác. Đọc là một nhu cầu. Nhu cầu đó bắt nguồn từ văn hóa cá nhân của chính bạn. Bạn muốn gì thì bạn sẽ chọn. Và việc bạn lựa chọn gì để đọc sẽ chỉ ra bạn là một người như thế nào. Nên trên đời vẫn có những kẻ đọc rất nhiều mà không hiểu biết là vậy…

Hãy là một người đọc thông minh, điều này càng trở nên đặc biệt quan trọng trong thời đại công nghệ hôm nay.

Hội Quân
.
.
.