Mong những tài năng không rơi rụng

• U.15 Việt Nam đá chung kết Đông Nam Á với Thái Lan: Niềm tin chiến thắng

Và đó là những chỉ dấu cho thấy bóng đá Việt Nam đang có một lứa cầu thủ trẻ đầy tài năng. Vấn đề là phải làm gì để giúp những tài năng này có thể phát triển tử tế và lành lặn?

Hành trình vô địch Đông Nam Á của U.15 Việt Nam năm nay trải qua 7 trận thắng liên tiếp. Trong số 7 trận thắng đó, có những chiến thắng nhọc nhằn trước những đối thủ bị đánh giá là dưới cơ như Campuchia, Brunei, ở một thời điểm mà hàng loạt cầu thủ chưa thể thi đấu với một tâm lý thông thoáng nhất.  H

Trong trận ra quân với Campuchia, các cầu thủ thậm chí đã bị dẫn trước 1-0, và phải rất vất vả mới có thể lật ngược ván cờ, thắng lại 2-1. Đến trận đấu thứ hai với Brunei thì chúng ta đã có bàn mở tỷ số, nhưng sau đó lại bị gỡ hoà, và cũng phải rất nhọc công mới có thể ấn định chiến thắng sau cùng. 

Ban huấn luyện đã ngồi lại, phân tích rất kỹ các vấn đề sau hai trận đấu này và có cùng nhận định: tinh thần nhập cuộc của các cầu thủ chưa tốt. Một số cầu thủ, đặc biệt ở hàng phòng ngự không tránh khỏi cảm giác ngợp nên đã không thể thi đấu đúng với năng lực của mình. 

Do vậy, HLV trưởng Vũ Hồng Việt cùng các trợ lý đã thực hiện nhiều biện pháp khác nhau để giải quyết vấn đề tâm lý này. Hiệu quả đến tức thời: các cầu thủ đã lấy lại sự tự tin và giã một cơn mưa gôn với cả thảy 7 bàn vào lưới Phillipines. 

Đội tuyển U.15 Việt Nam đăng quang trên đất Thái.

Đến trận đấu tiếp theo với Malaysia - trận chung kết bảng đấu thì toàn đội đã chơi đầy quyết tâm và giành chiến thắng chung cuộc 1-0. Sau đó là một chiến thắng thủ tục với tỷ số 4-0 trước Timor Leste. Với chuỗi 5 trận toàn thắng này, U.15 Việt Nam đứng đầu bảng, nhưng sẽ phải gặp thử thách rất lớn trước đối thủ Australia ở bán kết.

Khỏi nói nhiều, ai cũng có thể hình dung những cầu thủ trẻ Australia có thể hình, thể lực tốt đến nhường nào. Nhưng theo phân tích của giám đốc kỹ thuật Gede cùng HLV trưởng Vũ Hồng Việt thì đội bóng này lại ham tấn công một cách quá đà. Mỗi khi có bóng, Australia thường đẩy đội hình lên rất cao, hai tiền vệ biên chạy chéo vào trong và hai hậu vệ đánh mạnh vào mạng sườn đối thủ. 

Chính vì vậy miếng đánh riêng khi đối đầu với Australia đã được thi triển: phòng thủ chắc trên một nửa sân nhà, và mỗi khi có bóng phải phóng nhanh ra hai biên, đánh vào khoảng trống mà những hậu vệ Australia dâng cao chưa kịp chạy về. Với những nhận định đúng đắn, cùng tinh thần thi đấu mạnh mẽ, U.15 Việt Nam đã giành chiến thắng 2-0 đầy thuyết phục.

Đến khi kết thúc trận chung kết với chủ nhà Thái Lan, U.15 Việt Nam đã được chính ông thầy người Tây Ban Nha của Thái dành cho những lời khen lớn. Rằng U.15 Việt Nam đã có 90 phút thi đấu tự tin, gây rất nhiều khó khăn cho đội mình, và rằng những gì các cầu thủ trẻ Việt Nam thể hiện trên chấm 11m (đá trúng cả 4/4 quả) thật đáng khen. 

Trao đổi với báo giới, HLV trưởng Vũ Hồng Việt thì cho biết trước trận gặp Thái, ông bày tỏ một niềm tin lớn về việc sẽ thắng Thái để lên ngôi vô địch với các cầu thủ. Điều ông nhận lại cũng là một sự tự tin y như vậy từ các học trò. Có lẽ rất lâu rồi một đội bóng Việt Nam mới lại đấu trận với một đội bóng Thái Lan bằng tâm lý tự tin như thế. 

Ông Vũ Hồng Việt cho biết, sau chức vô địch này, mục tiêu của Đội tuyển là phải đá thật tốt vòng bảng giải vô địch U.16 châu Á 2018 được tổ chức tại Mông Cổ tới đây.

Nhắc tới hai tiếng "U.16" chắc chắn người hâm mộ bóng đá Việt Nam không thể không nhớ tới lứa U.16 của Văn Quyến, Như Thuật, Ánh Cường, Lâm Tấn... tại vòng chung kết U.16 châu Á 17 năm về trước. 

Lứa cầu thủ trẻ ấy xuất sắc tới nỗi sau khi trở thành một trong 4 đội U.16 mạnh nhất châu Á họ đã từng được VFF tính toán đưa vào một kế hoạch đào tạo đặc biệt. Nhưng đáng buồn là khi từ những cầu thủ U.16 trở thành những cầu thủ trưởng thành, lứa cầu thủ này người thì bị thui chột chuyên môn, người thì dính vào tiêu cực. 

Và đấy chính là ví dụ sống động cho việc các cầu thủ U Việt Nam có thể rất tài năng, nhưng chỉ vài năm sau lại dễ dàng đánh mất mình. Mọi chuyện được lý giải ở việc môi trường đào tạo cầu thủ trẻ Việt Nam trong nhiều năm kéo dài luôn xuất hiện đầy rẫy tiêu cực và cạm bẫy.

HLV trưởng U.15 Việt Nam Vũ Hồng Việt được các học trò tung hô sau trận chung kết thắng Thái Lan.

Với lứa U.15 vừa vô địch Đông Nam Á bây giờ thì sao? Nhìn vào thành phần Đội tuyển sẽ thấy có tới 6 cầu thủ của Quỹ đầu tư và phát triển tài năng bóng đá Việt Nam (PVF), 6 cầu thủ của Viettel, 4 cầu thủ của Hà Nội - những trung tâm đào tạo bóng đá trẻ luôn chú trọng tới việc xây dựng một nền tàng văn hoá, bên cạnh nền tảng chuyên môn cho các "sản phẩm" của mình. 

Những trung tâm đào tạo trẻ khác có quân trong Đội tuyển đợt này như Sông Lam, Bình Dương, Nam Định, Đà Nẵng... thời gian qua cũng đã thay đổi rất nhiều. Ở đấy không còn là một thế giới dễ sa ngã như những gì mà lứa Văn Quyến, Quốc Vượng ngày xưa từng nếm trải.

Tuy nhiên, sự thay da đổi thịt của các trung tâm đào tạo trẻ không phải yếu tố duy nhất đảm bảo các cầu thủ có được một môi trường lành lặn. Hãy thử tưởng tượng xem, sau này trưởng thành, tham gia một sân chơi V.League đầy rẫy bạo lực và dối trá, có bao nhiêu cầu thủ vẫn giữ được tài năng và giá trị của mình? 

Khi lứa U.19 Hoàng Anh Gia Lai JMG của những Công Phượng, Xuân Trường, Tuấn Anh... trình làng, ông bầu Đoàn Nguyên Đức từng có ý định "bốc" cả lứa này sang chơi ở giải vô địch quốc gia Singapore là vì thế.

Và cũng vì thế,  vui mừng với một chức vô địch đầy thuyết phục của U.15 Việt Nam mới chỉ là một nhẽ. Cái nhẽ còn lại là vẫn phải cố hy vọng vài ba năm nữa, khi đã là những cầu thủ trưởng thành, dấn thân vào một V.League đầy "bệnh tật" thì những tài năng mới nhú hôm nay không vì V.League mà đánh mất mình. 

Đừng nên lấy Thái Lan làm thước đo Đứng trước câu hỏi: "Sau khi U.15 Việt Nam thắng Thái Lan, đến bao giờ đẳng cấp của Đội tuyển quốc gia Việt Nam mới có thể vượt Thái Lan?", HLV Hoàng Anh Tuấn - người tham gia Đội tuyển U.15 Việt Nam tại giải vô địch Đông Nam Á đã có quan điểm như trên. Ông Tuấn phân tích cụ thể: "Đúng là bóng đá Thái có nhiều điểm hơn ta, và ta cần học, nhưng theo tôi Thái Lan chưa là gì ở đấu trường châu lục. Do vậy nếu chỉ lấy Thái Lan là thước đo thì tôi nghĩ chúng ta cũng chỉ có thể quanh quẩn, chứ khó nâng tầm mình lắm". Theo ông Tuấn, ở châu Á thì Nhật Bản, Hàn Quốc là hai cái đỉnh lớn, và bóng đá Việt Nam nên lấy đó là thước đo cho mình. Niềm hy vọng của tương lai Lối chơi mà HLV trưởng Vũ Hồng Việt xây dựng cho U.15 Việt Nam ở giải U.15 Đông Nam Á năm nay mang tính tập thể cao, nhưng trên cái nền tập thể ấy cũng có một vài gương mặt giàu triển vọng. Đó là hộ công Thế Hùng, người có tư duy chơi bóng khá thông minh, và vì thế thường tạo ra những đường chuyền sáng nước. Đó là tiền đạo cắm Nguyên Hoàng, người đã ấn định tỷ số 2-0 trong trận bán kết với Australia. Nguyên Hoàng có thể hình, thể lực tốt, thuộc mẫu tiền đạo không ngại tỳ đè, tranh chấp quyết liệt với hàng thủ đối phương. Và đó còn là tiền vệ trái Quốc Hoàng, người có kỹ thuật tốt, khả năng di chuyển tốc độ cao. Mong là những năm tới đây, khi dần dần được đôn lên các lứa U.17, U.21, rồi đội 1 ở các CLB mà mình thi đấu những cầu thủ này vẫn giữ nguyên được lộ trình phát triển, thay vì rơi rụng bởi bất cứ lý do nào. Phó chủ tịch truyền thông VFF Nguyễn Xuân Gụ: Trẻ ngoan, già hư là có thật! "Chúng ta không bao giờ muốn cảnh trẻ ngoan, già hư. Chuyện tương lai trả lời khó lắm vì các cầu thủ đó ở các CLB chứ không phải hàng ngày ở ngôi nhà VFF, chỉ khi nào có giải thì mới gọi họ lên tập trung. VFF rất trân trọng và sẽ khen thưởng, giám sát, giáo dục, quản lý các cháu cho tốt để các cháu tiếp tục cống hiến cho bóng đá nước nhà. Tuy nhiên, cũng khó nói trước điều gì khi trong cuộc sống hiện tại, xã hội Việt Nam đang phản ánh chuyện trẻ ngoan, già hư như vậy".