Giấc mơ World Cup quan trọng hơn tự hào dân tộc?

• Bóng đá Việt Nam mơ cầu thủ "ngoại nhập"

Elkeson, hay tên tiếng Trung là Ai Kesen, không phải là trường hợp cầu thủ nhập tịch đầu tiên của đội tuyển Trung Quốc, nhưng anh là người đầu tiên có vinh dự này khi không có bất cứ liên quan nào về mặt gốc gác với quốc gia mà mình phụng sự.

Hàng "hot" từ Brazil

Elkeson, sinh năm 1989, tại bang Maranhao, Brazil, bắt đầu sự nghiệp tại Vitoria trong vai trò tiền vệ công hoặc chạy cánh nhưng sau đó trở thành tiền đạo khi chuyển sang khoác áo Botafogo.

Quãng thời gian chơi cho Botafogo cũng là lúc tên tuổi Elkeson được biết đến. Mùa 2011-2012, anh ghi được 19 bàn sau 62 trận cho đội bóng Brazil. Phong độ xuất sắc của Elkeson đã giúp anh lọt vào mắt xanh của HLV Selecao khi đó là Mano Manezes. Tiền đạo này được triệu tập lên đội tuyển để dự trận Siêu kinh điển Nam Mỹ giữa Brazil và Argentina tháng 9-2011, tuy nhiên anh không được ra sân.

Elkeson (Ai Kesen) - sự bổ sung đáng giá cho đoàn quân của Marcello Lippi.

Elkeson đến Trung Quốc cuối tháng 12/2012 để khoác áo Quảng Châu Evergrande với mức giá 3,7 triệu euro. Anh chơi tại đây trong 3 mùa, ra sân 111 trận và ghi tới 76 bàn thắng. Phong độ ấn tượng của Elkeson giúp Quảng Châu Evergrande vô địch C.League 3 mùa liên tiếp. Cầu thủ gốc Brazil cũng 2 lần giành ngôi vua phá lưới. Đặc biệt năm 2014, anh có được cú đúp giải thưởng Chiếc giày vàng và cầu thủ xuất sắc nhất giải vô địch quốc gia Trung Quốc.

Năm 2016, Thượng Hải SIPG phải bỏ ra 18,5 triệu euro để chiêu mộ Elkeson. Chân sút gốc Brazil tiếp tục giữ phong độ ổn định, ghi 53 bàn trong 117 lần ra sân cho đội bóng mới. Mùa hè vừa qua, Elkeson đã quyết định trở lại đội bóng cũ Quảng Châu Evergrande và có 7 pha lập công chỉ sau 7 trận tính từ tháng 7.

Sau gần 7 năm chơi bóng tại Trung Quốc, Elkeson đã được nhập quốc tịch hồi tháng 8 và ngay lập tức được triệu tập vào đội tuyển quốc gia của HLV Marcello Lippi chuẩn bị cho loạt trận vòng loại World Cup 2022. Với cái tên mới Ai Kesen, chân sút gốc Brazil để lại ấn tượng mạnh trong trận ra mắt bằng một cú đúp vào lưới Maldives.

Elkelson, hay Ai Kesen, là cái tên tiêu biểu cho chiến lược mới của bóng đá Trung Quốc. Sau thành tích yếu kém ở những năm gần đây, những nhà lãnh đạo của CFA (Liên đoàn Bóng đá Trung Quốc) đã buộc phải đề ra kế hoạch nhập tịch những cầu thủ mang hai dòng máu, hay thậm chí không có chút liên quan nào đến quốc gia tỷ dân nhằm tăng cường sức mạnh cho đội tuyểm

Chính phủ Trung Quốc cũng đã nới lỏng những thủ tục về cấp quốc tịch, tạo điều kiện cho những trường hợp như Elkeson. Trong tương lai gần, nhiều ngôi sao chơi bóng lâu năm ở C.League nếu đủ điều kiện cũng sẽ được khuyến khích nhập quốc tịch. Đây cũng là cách các đội bóng đối phó với luật hạn chế chỉ được sử dụng 3 cầu thủ ngoại quốc trên sân tại giải vô địch quốc gia.

Giống như nhiều quốc gia trên thế giới, việc gọi cầu thủ nhập tịch vào đội tuyển luôn gây tranh cãi. Nhiều ý kiến cho rằng việc xuất hiện những cầu thủ khác màu da, không nói cùng ngôn ngữ, không thể hát quốc ca trong thành phần đội tuyển Trung Quốc làm mất đi niềm tự hào dân tộc. "Không lẽ đất nước chúng ta hơn 1 tỷ dân mà không thể chọn nổi 11 hay 23 con người xuất sắc đại diện cho dân tộc?" là câu hỏi xuất hiện trên nhiều diễn đàn Trung Quốc sau khi Elkeson được Lippi gọi lên tuyển.

Nhưng với bóng đá quốc gia tỷ dân vào thời điểm này, có lẽ thành tích mới là điều quan trọng hơn. Sau khi Elkeson lập cú đúp vào lưới Maldives, những người ủng hộ anh chàng gốc Brazil có cơ sở để tin rằng Ai Kesen của họ sẽ mang về tấm vé đến Qatar 2022.

Những ngôi sao khác màu da

Elkeson không phải là trường hợp cầu thủ nhập tịch đầu tiên khoác áo đội tuyển Trung Quốc. Cầu thủ có vinh dự đó là Nico Yennaris, tên tiếng Trung là Li Ke.

Nico Yennaris sinh ở Anh, có cha là người Đảo Cypus, mẹ là người Trung Quốc. Cầu thủ sinh năm 1993 trưởng thành từ lò đào tạo trẻ của Arsenal, cùng lứa với Jack Wilshere.

Yennaris từng đeo băng thủ quân của đội U18 Arsenal. Anh chơi được cả vị trí hậu vệ cánh lẫn tiền vệ trung tâm và được đánh giá là một trong những tài năng trẻ sáng giá của "Pháo thủ" trong lứa của mình. Yennaris có màn ra mắt Premier League từ mùa 2011-2012, trong trận lượt về của Arsenal và M.U. Cầu thủ này cũng từng chơi cho U17, U18, U19 Anh.

Không thể chen chân vào đội hình chính của đội chủ sân Emirates, Yennaris chuyển tới Brentford năm 2014. Năm 2019, anh tới Trung Quốc để khoác áo Bắc Kinh Quốc An. Sau một thời gian đắn đo giữa hai lựa chọn chơi cho Đảo Síp hay Trung Quốc, Yennaris đã quyết định chọn… quê ngoại. Ngày 7-6 vừa rồi, anh đi vào lịch sử bóng đá Trung Quốc khi ra sân trong trận giao hữu với Philippines. Yennaris chơi 55 phút và nhận được những tràng pháo tay từ 40.000 khán giả.

Nico Yennaris, cựu thành viên "Pháo thủ" là cầu thủ nhập tịch đầu tiên chơi cho ĐT Trung Quốc.

Việc Lippi triệu tập Yennaris được xem là bước khởi đầu cho hàng loạt những trường hợp tương tự  tương lai. Những cầu thủ tài năng mang hai dòng máu đang được mời gọi đến C.League chơi bóng cùng một mức đãi ngộ rất tốt, kèm theo việc ưu tiên nhập tịch để cống hiến cho đội tuyển Trung Quốc.

Giống như Yennaris, Tyias Browning sinh ra ở Anh và có ông nội là người Trung Quốc. Cầu thủ sinh năm 1994 xuất thân từ lò đào tạo Everton, từng giúp đội U18 vô địch nước Anh. Đá hậu vệ phải, Browning cũng là thành viên của U17, U19, U21 Anh. Sau 7 mùa bóng chỉ được ra sân có 7 lần cho The Toffees ở Premier League, đầu năm 2019, Browning chia tay xứ sở sương mù đến Trung Quốc khoác áo Quảng Châu Evergrande. Việc Browning nhập tịch và được Lippi gọi lên tuyển chỉ là vấn đề thời gian.

Đồng đội ở Bắc Kinh Quốc An của Yennaris là tiền vệ gốc Na Uy John Hou Saeter thậm chí có thể xuất hiện ở đội tuyển Trung Quốc sớm hơn Browning. Cầu thủ sinh năm 1998 có mẹ người Trung Quốc. Saeter, hay Hou Yongyong, từng lập kỷ lục là cầu thủ trẻ nhất ra mắt ở Rosenborg khi mới 16 tuổi 258 ngày, đồng thời là thành viên của đội U16, U17, U18 Na Uy.

Alexander N'Doumbou, hay Qian Jiegei là một trường hợp khác cần lưu ý. Anh có bố người Gabon và mẹ người Trung Quốc. Khác với những trường hợp nói trên, tiền vệ trưởng thành từ Marseille đã được gọi vào đội tuyển Gabon nhưng không phải trong các trận đấu chính thức và vẫn đủ điều kiện để chơi cho Trung Quốc. Tiền vệ sinh năm 1992 hiện đang khoác áo Thân Hoa Thượng Hải.

Yennaris, Browning, Saeter, N'Doumbou khác với Elkeson khi họ có chút ít liên quan đến quốc gia mà mình phục vụ. Với nền tảng chuyên môn tốt, họ có thể đem đến nguồn sức mạnh lớn cho đoàn quân của Marcello Lippi. Chỉ có điều, với các thành viên có xuất thân từ châu Âu đến châu Phi rồi Nam Mỹ, Trung Quốc rất có thể sẽ trở thành một đội bóng đa dạng kiểu Liên hợp quốc!

Người Trung Quốc sẽ nghĩ gì trong trường hợp họ đến được World Cup 2022 cùng đội hình tối ưu nhất mà non nửa số thành viên không thể hát được quốc ca? Đó là câu hỏi rất khó trả lời.