Trong các tài liệu của Canada từng nhắc một cách tự hào rằng họ đã tuyển dụng được một “mỏ vàng” - là người đại diện thương mại Liên Xô. Điệp viên “Akvarius” (sao Bảo Bình) đã tiết lộ cho người Canada thông tin về các điệp viên Liên Xô và những mặt trái về ngành công nghiệp của các nước đồng minh. Tại xứ sở lá phong, người Canada không hề biết rằng suốt thời gian đó, họ đã được cung cấp những thông tin sai lệch.
Danh tiếng của tình báo Liên Xô một thời lừng lẫy khắp thế giới: những cái tên như Nikolay Kuznetsov, Dmitry Medvedev, Richard Sorge, Yan Chernyak, Aleksandr Korotkov mãi mãi được ghi vào lịch sử nhân loại. Tưởng như mạng lưới tình báo rộng khắp ở Liên Xô đã hoạt động gần như ngay từ khi đất nước mới thành lập. Nhưng không phải thế. Ngôi trường đào tạo nhân viên tình báo đầu tiên ở Liên Xô chỉ xuất hiện vào năm 1938, được gọi là Trường Đặc nhiệm, viết tắt là SHON.
Vào những năm 80-90 tình trạng tội phạm tại các nước cộng hòa thuộc Liên Xô cũ trở nên phức tạp bởi thực tế thời kỳ đó sự ảnh hưởng của những kẻ cực đoan ngày càng tăng khi chúng lợi dụng tình trạng bất ổn để trục lợi cá nhân. Cảnh sát đã tiến hành các hoạt động quy mô lớn để thu giữ vũ khí. Trong bối cảnh đó vẫn có một kho vũ khí bí mật khá lớn đã rơi vào tay bọn tội phạm khi chúng nổi loạn để chiếm giữ trại giam Sukhumi.
Những thành công của các cơ quan tình báo Liên Xô đã giúp Liên Xô nhanh chóng đuổi kịp Mỹ và Anh trong lĩnh vực chế tạo vũ khí nguyên tử. Tuy nhiên, đa số các điệp viên mật của Liên Xô hoạt động ở xứ sở sương mù đều bị các cán bộ cao cấp của Liên Xô đào tẩu sang phương Tây tố giác.
Ivan Ilychyov lãnh đạo Tổng cục Tình báo Quân đội Liên Xô tại một trong những thời kỳ khó khăn nhất đối với tình báo quân đội. Tuy ít hiểu biết về hoạt động tình báo lúc bấy giờ, nhưng ông là một nhà tổ chức tuyệt vời. Dưới sự lãnh đạo của Ivan Ilychyov, tình báo quân đội Liên Xô đã đứng dậy từ đống tro tàn, có được vóc dáng hiện tại và giành được những thành tựu nổi bật.
Vassili Zarubin (còn có một tên gọi khác là Vasili Zubilin) là con trai của một công nhân đường sắt, sinh ra ở Moscow vào năm 1894. Trong suốt Thế chiến I, Zarubin phục vụ trong quân đội Nga tại mặt trận phía Đông. Là người ủng hộ cách mạng Nga, Zarubin đã chiến đấu trong Hồng quân thời Nội chiến Nga.
Là chuyên viên mật mã công tác tại Đại sứ quán Liên Xô (cũ) đóng ở Ottawa (Canada), cũng đồng thời kiêm nhiệm sĩ quan tình báo của Cơ quan tình báo quân đội Nga (GRU), Igor Gouzenko có quyền truy cập các liên lạc bí mật của GRU và Bộ Dân ủy an ninh quốc gia Liên Xô (NKGB) giữa Canada và các lãnh sự quán Liên Xô cùng các đại sứ quán ở Anh và Mỹ.
Stanislav Glinsky, nhà tình báo chuyên nghiệp Liên Xô đã tham gia các chiến dịch huyền thoại “Sindikat-2” và “Trest”. Trong những thời gian khác nhau, ông đã lãnh đạo có hiệu quả cơ quan tình báo đối ngoại của Tổng cục Chính trị Liên bang và Bộ Dân ủy Nội vụ Liên Xô ở Phần Lan, Latvia, Tiệp Khắc và Pháp, nhưng sau đó đã trở thành nạn nhân của một lời tố giác.
Được mệnh danh là "nỗi kinh hoàng chưa từng thấy ở Đông Phổ” (Đông Đức), nữ xạ thủ Roza Shanina là một trong những tay súng bắn tỉa điêu luyện nhất của Liên Xô trong Thế chiến II. Ngay từ khi còn nhỏ, Shanina đã không mấy quan tâm đến cuộc sống ngoan hiền thường thấy ở phụ nữ thời bấy giờ. Khi mới 14 tuổi, cô đã trốn khỏi nhà, đi bộ 120 dặm một mình trước khi đến ga xe lửa. Ở đó, cô bắt tàu đến thành phố Arkhangelsk và đăng ký vào trường học của thành phố. Cô nhanh chóng yêu mến thành phố bên ánh đèn và giữa nhịp sống hối hả. Nhưng cô biết mình được định sẵn cho nhiều hơn thế.
Những năm 1970-1980 của thế kỷ trước được nhiều nhà sử học coi là thời kỳ hoàng kim của Liên Xô và các quốc gia thuộc Tổ chức Hiệp ước Warszawa. Thực ra, mọi chuyện không êm đềm như vậy.
Ngày 5/6/2023, Cơ quan quản lý nhà tù Mỹ cho biết, ông Robert Philip Hanssen, 79 tuổi, người từng làm gián điệp cho Liên Xô, đã chết khi đang thụ án chung thân tại nhà tù liên bang ở Florence, bang Colorado, nhà tù có an ninh bậc nhất ở Mỹ khi biệt giam các tù nhân 23 giờ/ ngày.
Trung tá tình báo Liên Xô Elizaveta Zarubina được đông đảo các đồng nghiệp tôn vinh và nể trọng. Chính sắc đẹp, trí thông minh, trực giác và sức lôi cuốn mạnh mẽ đã giúp bà giành được những chiến công to lớn trong sự nghiệp tình báo của mình. Là người biết 7 ngoại ngữ, có trình độ văn hóa và trí tuệ cao, bà làm việc và sống giữa vòng vây của kẻ thù, đóng vai khi thì người Ý, khi thì người Tây Ban Nha, và không một lần thất bại.
Ngày 30/12/1922, tròn một thế kỷ trước, một quốc gia vĩ đại chính thức được khai sinh. Chỉ tồn tại 69 năm, song những dấu ấn mà quốc gia ấy - Liên bang Cộng hòa Xã hội chủ nghĩa Xôviết (thường được gọi tắt là Liên Xô) – để lại trong dòng chảy lịch sử nhân loại là vĩnh viễn không thể phai mờ.
Nguyên thủ các nước và lãnh đạo các tổ chức quốc tế ngày 31/8 gửi lời chia buồn sau sự ra đi của nhà lãnh đạo cuối cùng của Liên Xô Mikhail Gorbachev.
Vào năm 1945, tại ngôi làng Great Rollright yên bình, phía Tây Nam nước Anh, người ta bắt gặp một phụ nữ trẻ, thanh lịch thường đi chợ bằng xe đạp. Đó là “Bà Burton”. “Bà Burton” - hay còn gọi là Sonya - thực chất là một điệp viên cấp cao phục vụ cho Moscow, người đã đi vào huyền thoại theo lời kể của tác giả Ben Macintyre trong cuốn “Điệp viên Sonya” xuất bản năm 2020.
Năm 1973, một nhóm sinh viên đang học tại Liên Xô (cũ) đã tổ chức cướp chiếc máy bay Yak-40 để chạy trốn sang phương Tây. Có 31 người đã bị bắt làm con tin. Cuộc chiến này là hoạt động đầu tiên trong lịch sử của Liên Xô để giải cứu hành khách và các thành viên phi hành đoàn do đích thân Chủ tịch KGB Yuri Andropov chỉ huy.
Trong phòng truyền thống của Ban Tình báo đối ngoại ở Iaxenevo (Nga) có bức chân dung của một người phụ nữ trung niên với đôi mắt đượm buồn. Bên dưới là chữ ký “Greta” và dòng chữ “nguồn tin quan trọng ở Scandinavo”.
