Một trường hợp hy hữu đã xảy ra dưới thời Liên Xô (cũ) trong thời kỳ chiến tranh Vệ quốc. Từ năm 1942 đến 1952 Bộ Quốc phòng, Bộ Tổng tham mưu, Ban chỉ huy của một số mặt trận và quân khu của Hồng quân Liên Xô đã không nghi ngờ về sự tồn tại của một đơn vị quân đội giả hiệu được lập ra bởi một kẻ đào ngũ có tên là Nicolai Pavlenko.
Hàng nghìn người chết, hàng chục thành phố bị phá hủy, cơ sở hạ tầng quân sự bị sập, đó là phác họa bức tranh toàn cảnh của tròn 80 năm trước, vào ngày 22-6-1941, khi quân đội phát xít Đức xâm lược lãnh thổ Liên Xô. Cuộc tấn công của Đức bất ngờ và sấm sét, còn Hồng quân tổn thất nặng nề trên khắp các mặt trận. Những khoảnh khắc đầu tiên của cuộc chiến đẫm máu nhất trong lịch sử đất nước…
Không phải ngẫu nhiên mà trong cuốn "Bộ tổng tham mưu Xôviết trong chiến tranh", tác giả Sergei Matveevich Shtemenko - một tướng lĩnh của Hồng quân Liên Xô - khẳng định: "Làm sao có thể nói rằng chúng ta bị bất ngờ, và chúng ta không hề chuẩn bị gì cho cuộc chiến đấu vĩ đại này?".
Trở thành tù binh của Đức Quốc xã trong chiến tranh Vệ quốc Vĩ đại là thảm kịch thực sự đối với các chiến sĩ Hồng quân, trong đó có nhiều phụ nữ. Nhiều phụ nữ là y tá, nhân viên thông tin, phi công, trinh sát, xạ thủ phòng không XôViết khi bị bắt đã phải trải qua mọi hình thức tra tấn tàn bạo của quân xâm lược phát xít.
79 năm trước, ngày 22/6/1941, Cuộc chiến tranh vệ quốc vĩ đại của quân dân Xôviết đã chính thức bắt đầu, với sự kiện quân phát xít Đức bất ngờ mở đòn tấn công qui mô trên khắp tuyến biên giới phía Tây.
Trong Chiến tranh Vệ quốc Vĩ đại, nhiều xí nghiệp công nghiệp được đưa đi sơ tán đến khu vực an toàn, còn các doanh nghiệp phi quân sự được tái kết cấu dành cho mục đích quân sự, trong số đó có nhà máy sô cô la “Tháng Mười Đỏ”, nơi đã sản xuất hàng nghìn tấn lương khô, sô cô la để cung cấp cho những người lính ngoài mặt trận.
Cuộc chiến tranh vệ quốc vĩ đại của dân tộc ta chỉ khuôn gọn trong thế kỷ 20 đã phải đương đầu với nhiều loại quân xâm lược mà điển hình trong số đó là 2 đế quốc khổng lồ - Pháp và Mỹ, để từ một dân tộc thuộc địa, trở thành một quốc gia độc lập chủ quyền và toàn vẹn lãnh thổ với bao chiến công hiển hách lẫy lừng năm châu bốn biển, trở thành dân tộc anh hùng.
Thêm một 30-4 nữa, giờ đã 45 năm. Gần nửa thế kỷ, với lịch sử một dân tộc, 45 năm chưa phải là dài nhưng cũng đủ để đánh giá, nhìn nhận trong tiến trình phát triển. 45 năm, khái niệm dân tộc, đất nước, nhân dân, non sông Việt Nam được khẳng định cả về pháp lý và thực tiễn một cách hoàn chỉnh, thống nhất.
Nikolay Kuznesov chắc chắn là một trong những cái tên nổi tiếng nhất trong Cuộc chiến tranh vệ quốc vĩ đại của nhân dân XôViết. Ông là đại diện đầu tiên của lực lượng tình báo được phong danh hiệu Anh hùng Liên Xô.
Cách đây hơn 200 năm, đội quân của Hoàng đế Napoleon đã đem 600.000 binh lính tiến đánh nước Nga và thảm bại đến mức chỉ còn 16.000 quân trước khi rút về châu Âu.
Tổng thống Nga Vladimir Putin kêu gọi các quốc gia thuộc Liên xô trước đây ngăn chặn hành vi bóp méo lịch sử để vinh danh chiến thắng chung đánh bại chủ nghĩa Phát xít trong Thế chiến II, Văn phòng Báo chí Kremlin cho biết trong một bản tuyên bố phát hành vào ngày 8-5.
Vào ngày này 70 năm về trước, trước sự chứng kiến của đại diện các nước Đồng minh (trong đó có Liên Xô), các đại diện toàn quyền được uỷ nhiệm của nước Đức Quốc xã ký vào biên bản xác nhận họ đầu hàng không điều kiện. Đây chính là cột mốc không thể phai mờ trong lịch sử nhân loại về sự chiến thắng của phẩm giá và lương tri con người trước những thế lực dân tộc cực đoan tàn bạo.
Lịch sử Chiến tranh vệ quốc vĩ đại của Liên Xô lưu danh công trạng một thiếu niên 11 tuổi, dù không tiêu diệt một quân thù nào. Trong cuộc chiến tranh du kích chống phát xít Đức, đã có hàng ngàn thiếu niên tham gia, nhiều người trong số họ được tặng thưởng những Huân chương cao quý nhất của Nhà nước Xô viết. Nhưng các thế hệ mai sau sẽ ghi khắc tên tuổi đội viên thiếu niên Musia, chống ngoại xâm bằng tấu bản nhạc Quốc thiều.
Theo trang tin điện tử Lenta.ru, từ 2 năm trước, trong phiên họp toàn thể chuẩn bị cho lễ kỷ niệm trọng đại đánh dấu 70 năm chiến thắng Stalingrad (2/2/1943 - 2/2/2013), các nghị sĩ Volgograd đã thông qua điều khoản lập pháp quyết định từ thời điểm đó trở đi, sẽ có 7 ngày trong năm thành phố chính thức được dùng tên gọi đầy tự hào thuở trước là Stalingrad.